Stanisław Szopa
Dominacja pieni±dza elektronicznego
Koniec dwudziestego i poczatek dwudziestego pierwszego
wieku to calkowita dominacja pieniadza
elektronicznego.
Ponad 90% pieniedzy na calym swiecie to pieniadze
elektroniczne na twardych diskach komputerow lub jako
impuls elektryczny przemierzajacy kule ziemska z
predkoscia swiatla. W 1995 te bezdomne elektroniczne
pieniadze przekroczyly 1.3 biliona dolarow, dziennych
transakcji; raz zmniejszajac ilosc dolarow i
jednoczesnie zwiekszajac ilosc euro, a pozniej
naprzyklad zasilajac yen i zmniejszajac ilosc
zlotowek, wszystko w przeciagu kilku milisekund. Zeby
sobie wyobrazic ogrom tej kwoty pieniedzy
“transportowanej” w ciagu jednego dnia; w
jednodolarowych banknotach, kwota 1.3 biliona wazylaby
wiecej niz 32 statki wielkosci Tytanika (”The History
of Money” - Jack Weatherford). Elektroniczne pieniadze
maja wieksza wladze niz najwieksze banki czy
korporacje. Moga zmusic do uleglosci politykow
najsilniejszych swiatowych ekonomii swoja
nieobliczalna wola i nie do przewidzenia kierunkiem
przeplywu elektronicznych pieniedzy.
Kierunek przeplywu elektronicznych pieniedzy
determinowany jest przez tysiace spekulantow
miedzynarodowych walut, ktorych decyzje oparte sa o
miliony dziennych wyborow podjetych przez indywidualne
osoby; – Amerykanin kupujacy; japonski samochod;
Rosjanin kupujacy koreanski telewizor; Niemiec
uzywajacy rosyjski gaz czy wreszcie Polak kupujacy
“tanie” chinskie wyroby. W latach 1990 spekulowanie na
miedzynarodowym rynku walutowym bylo najszybsza metoda
zrobienia fortuny. Niektore najwieksze korporacje
zarabialy wiecej pieniedze przez spekulowanie niz
przez produkowanie i sprzedaz swoich wyrobow.
W kazdej sekundzie kazdego dnia tysiace gieldziarzy
oczekuje obserwujac ekrany komputerow na odpowiednie
dane zeby zareagowac. Nie ma stalych grup
gieldziarskich, ale zdesperowani indywidualni
gieldziarze musza kontaktowac sie miedzy soba, zeby
wyczuc rynek i wynegocjowac sprzedaz lub kupno
odpowiedniej waluty. Gieldziarze bez przerwy zawiazuja
nieformalne koalicje i spolki, ktore rozwiazuja szybko
na korzystniejsze inne. Miedzynarodowy rynek walutowy
prawdopodobnie jest najblizszy przypowiesci bellum
omnium in omnes – wojna wszystkich przeciw wszystkm –
niz jakakolwiek instytucja w historii ludzkosci.
Ten rynek nie ma granic, nigdy nie jest zamykany czy
otwierany, tylko pulsuje. Jest to najwiekszy i bez
towarowy rynek na swiecie. Tylko czysta transakcja bez
zadnego towarow. Bez koniecznosci sadzenia, zbierania
plonow, transportu, produkowania lub wymiany
jakichkolwiek produktow. Wiekszosc naglych przeplywow
walut jest spowodowana nastrojem, intuicja i
uprzedzeniami. Taki przeplyw czesto odzwierciedla
zaufanie jakie gieldziarze maja do przywodcy kraju w
danym momencie. Ufali Reganowi i w konsekwencji
wartosc dolara byla wyzsza niz gwarantowaly to
obiektywne wskazniki.
Kazdy wiekszy przeplyw waluty moze miec wplyw na
najpotezniejsze ekonomie jak USA i Japonska i moze byc
calkowicie paralizujacy gdy stado gieldziarzy, nagle
zdecyduje wycofac sie z meksykanskiego peso,
nowozelandckiego dolara czy polskiej zlotowki.
Francuski prezydent Jacques Chirac wyrazil calkowity
brak zaufania do gieldy walutowej i okreslil ja jako
“Ekonomii AIDS”.
Kontrola ilosci pieniedzy w obrocie
Jack Weatherford w ksiazce ”The History of Money”
pisze: “ Poprzez zniesienie powiazania waluty ze
zlotem i zniesienie stalych stop procentowych
ustalonych w 1944 przez “Bretton Woods Umowe”, rzady
panstw pozwolily, kazdemu krajowi szukac wlasnej stopy
oprocentowania …Pomimo takiego wysilku, rzady nie moga
powstrzymac fali wywolanej przez rynek. Gdy
Meksykanski peso upadal w 1995, Prezydent Clinton
pospieszyl na ratunek z $53 milionami, ale ta ilosc
okazala sie zbyt mala, zeby uratowac peso na
miedzynarodowym rynku walutowym…Ostatecznie, zwycieza
opinia rynku…Im wiecej banki rzadowe probuja
kontrolowac swoja walute, wiecej pieniedzy mozna
zarobic na walutowych spekulacjach, gdyz rzad prawie
zawsze probuje ukierunowac ja w przeciwnym kierunku do
rynku”.
Scisle uzaleznienie ilosc pieniedzy w obrocie od
pieniedzy zdeponowanych
Nowe pieniadze do obrotu na rynku krajowym dostaja sie
w zdecydowanej wiekszosci poprzez pozyczki udzielane
inwestorom na procent. Niewielka ilosc nowych
pieniedzy jest drukowana w mennicy panstwowej.
Wielkosc pozyczek jaka kazdy bank moze udzielic
inwestorom jest okreslona przez regulamin banku.
Regulamin kazdego banku wymaga aby suma udzielonych
pozyczek nie przekroczyla okreslonej przez Bank
Centralny wielokrotnosci elektronicznie lub gotowka
zdeponowanych pieniedzy.
Bank Centralny zwiekszajac stope procentowa, moze
posrednio wplynac na zwiekszenie ilosci zdeponowanych
pieniadzy i tym samym powiekszeniem regulaminem
ustalonego limitu wielkosci kwoty udzielanych pozyczek
przez banki krajowe. Wyzsza stopa procentowa zacheca
do oszczedzania – deponowania pieniedzy na konta co z
kolei podwyzsza kwote regulaminem ustalonego limitu
pozyczek bankowych. Duza grupa inwestorow otrzyma
pozyczki na odpowiednio wysokim oprocentowaniu.
Bank Centralny zmniejszajac stope procentowa, moze
posrednio wplynac na zmniejszenie ilosci zdeponowanych
pieniadzy i tym samym zmniejszeniem, regulaminem
ustalonego limitu wielkosci kwoty udzielanych pozyczek
przez banki krajowe. Niska stopa procentowa zniecheca
do oszczedzania – deponowania pieniedzy na konta co z
kolei obniza kwote limitu pozyczek bankowych. Duza
grupa inwestorow nie otrzyma pozyczki, gdyz banki
krajowe szybko osiagna swoje limity pozyczek.
Obserwujacy stopy procentowe wszystkich krajow,
gieldziarze miedzynarodowego rynku walutowego moga w
drastyczny sposob zwiekszyc lub zmniejszyc ilosc
zdeponowanych pieniedzy w wybranym kraju, co
odpowiednio zmieni limity udzielanych pozyczek przez
banki.
Kryzys gospodarczy spowodowany niska stopa procentowa
Gdy Bank Centralny obnizy stope procentowa to ilosc
zdeponowanych pieniedzy moze gwaltownie sie zmniejszyc
w zwiazku z wycofaniem olbrzymich kwot pieniedzy przez
gieldziarzy elektronicznie sterowanego
miedzynarodowego rynku walutowego.
Wycofanie olbrzymich kwot z kont bankowych drastycznie
zmniejszy regulaminowy limit wielkosci kwoty
udzielanych pozyczek przez banki krajowe. Banki
przestaja udzielac pozyczek (dostarczac pieniadze na
rynek krajowy) i maja prawo, do wezwania inwestorow
ktorzy juz otrzymali pozyczki, do natychmiastowej
splaty calej pozyczonej kwoty. Nie posiadajacy
pieniedzy inwestorzy bankrutuja i jezeli jest to
bardzo wielu inwestorow moga rowniez zbankrutowac
banki.
Dlaczego pieniadz ma wartosc
Zgodnie z artykulem w the New York Times z dnia 15
stycznia 2004, wedlug profesora ekonomi Hal Varian z
Berkeley Uniwersytetu pieniadz ma wartosc, poniewaz
rzad tak zarzadzil i duza liczba ludzi zaakceptowala
pieniadz jako zaplate.
Podobnie jak fax maszyna ma wartosc tylko, gdy duza
liczba ludzi ma fax maszyny. Pieniadz dzisiejszy
papierowy(10%) czy elektroniczny(90%) jest srodkiem
platniczym na mocy dekretu rzadowego. Pieniadz
papierowy w przypadku zalamania sie Ekonomii
Monetarnej panstwa staje sie bezwartosciowym kolorowym
papierkiem, ktory po latach moze czasem uzyskac
wartosc numizmatyczna.
Pieniadz - "smarem transakcji towarowo uslugowych"
Pieniadze posrednicza w wymianie towarowej i
przeksztalcaja wymiane bezposrednia (towar za inny
towar) na sprzedaz towaru za pieniadze i zakup innego
towaru za otrzymane pieniadze w dowolnym miejscu i
czasie. Obydwie transakcje sprzedazy i kupna sa
bardziej ekonomiczne niz bezposrednia wymiana towar za
inny towar, gdyz pieniadze oszczedzaja czas i
dodatkowe wydatki na poszukiwanie nabywcy, ktory by
jednoczesnie musial posiadac towar potrzebny
sprzedajacemu.
Pieniadze sa biletem wstepu do zorganizowanych kanalow
transakcji Ekonomii Monetarnej. Bez biletow wstepu
(pieniedzy) wlasciciele roznych towarow, uslug i
chetni do pracy nie beda mogli przeprowadzic transacji
w Ekonomii Monetarnej chocby bardzo tego chcieli.
Potencjalny dostawca towaru i producent z jednej
strony; kupiec i konsument z drugiej moga byc
powstrzymani od transakcji, ktora bylaby calkowicie
mozliwa, gdyby potencjalni kontracheci posiadali
“smar transakcji” - pieniadze. W drastycznych
przypadkach w kraju moze byc urodzaj i wiele rak do
pracy i rownoczesnie wielu ludzi glodnych i bez pracy
bo brak jest pieniedzy jako nosnika informacji o
transakcji mozliwej do przeprowadzenia.
Przeszkody transakcji towarowo uslugowych
Brak pieniedzy
Jedna osoba posiadajaca towar i bedaca bez pieniedzy
moze powstrzymac cala serie transakcji. Brak dostepu
do pieniedzy uniemozliwia transakcje, co z kolei
powstrzymuje od produkowania i konsumowania. Osoba w
takiej sytuacji jest faktycznie wykluczona z
ekonomicznej spolecznosci. Podobna przeszkoda moze
zaistniec w transakcji wymiennnej, gdy jedna osoba
posiadajaca towar nie wystawi go na sprzedaz, ale
spowoduje to uniemozliwienie tylko jednej transakcji.
Brak pieniedzy oszczedzanych
Osoby ktore przetrzymuja pieniadze w banku tzw.
oszczednosci, wycofuja pieniadze z obiegu na czas
oszczedzania, blokujac cale serie transakcji.
Oszczedzanie - wycofywanie pieniadza z obiegu - w duzej
czesci spowodowane jest korzyscia zwiekszenia kwoty
oszczedzanej dzieki stopie pozytywnego oprocentowania.
Oznacza to takze ze w obecnym systemie oplaca sie
sciac jak najwiecej drzew, sprzedac i wlozyc pieniadze
do banku. Pieniadze w banku beda rosly szybciej niz
drzewa.
Koszt Procentu
Koszt procentu za pieniadze pozyczone z banku lub od
osoby prywatnej tworzy jeszcze wyzsza bariere
uniemozliwiajaca cale serie transakcji towarowo
uslugowych. Bank pobierajac dodatkowo procent czerpie
wyzszy dochod niz rzeczywisty koszt wyprodukowania
pieniedzy z faktu ze osoba ma potrzebe transakcji.
Jest to przeszkoda nie istniejaca w transakcji
wymiennej
Brak pieniedzy po zwrocie pozyczki
Gdy zblizy sie termin zwrotu pozyczki pieniadze
zwrocone bankowi znikaja z obrotu i wiele transakcji
towarowo uslugowych jest uniemozliwionych z braku
pieniedzy. Jest to przeszkoda nie istniejaca w
transakcji wymiennej
Brak pieniedzy wywolany negatywna ocena rynku
krajowego przez spekulantow gield walutowych
Czeste skandale w skorumpowanym rzadzie, eksponowane
przez prase na caly swiat moga spowodowac ze duza
ilosc inwestorow w obawie o bezpieczenstwo swoich
kont, wycofa elektronicznie zainwestowane pieniadze i
spowoduje obnizenie limitu calkowitej kwoty
udzielanych pozyczek dla firm przez banki. Osiagniecie
limitu spowoduje odmawianie pozyczek przez banki i w
konsekwencji drastyczny brak pieniadza na rynku
krajowym.
Brak pieniedzy wywolany obnizaniem stopy
oprocentowania w bankach
Niska stopa procentowa w bankach powoduje wycofywanie
znacznych kwot elektronicznych pieniedzy przez
miedzynarodowych spekulantow i inwestowania w inne
waluty co obniza regulaminowy limit calkowitej kwoty
udzielanych pozyczek przez banki. Banki odmawiaja
pozyczek co w konsekwencji powoduje drastyczny brak
pieniadza na rynku krajowym
Decyzje duzej ilosci konsumentow kupowania towarow
importowanych, gdyz krajowe sa nieco drozsze
Mozna smialo okreslic takie dzialanie jako podcinanie
galezi na ktorej sie siedzi, lub wrecz podcinanie zyl
krajowej gospodarce. Pieniadz krajowy znika z rynku
bedac wymieniany na inna walute.
Podsumowanie
Pomimo niezaprzeczalnych zalet transakcji handlowo
uslugowych w oparciu o pieniadz w stosunku do
transakcji wymiennej, koszty dodatkowe moga spowodowac
uniemozliwienie duzej liczby transakcji, szczegolnie w
dzisiejszej dobie elektronicznego pieniadza,
doprowadzajac w ekstremalnych przypadkach do zalamania
Ekonomii Monetarnej danego panstwa i powrot do
transakcji wymiennych (1980 – Bolivia, Peru, Brazylia,
Argentyna, 1995 - Meksyk).
Pieniadze sa papierowym biletem poprzez ktory mozna
transferowac i zawsze powinno ich byc w wystarczajacej
ilosci, zeby mozna przetransferowac wszystka mozliwa
produkcje narodowa do konsumentow. Jest smieszne gdy
rzad mowi do obywateli: "Musicie konsumowac mniej bo
mamy malo pieniedzy", to tak jakby linie lotnicze
powiedzialy:
"Nasze samoloty lataja i sa wolne miejsca, ale nie
mozemy was zabrac bo zabraklo nam biletow".
"Jest to przerazajaca mysl. Jestesmy calkowicie
uzaleznieni od bankow. Ktos musi pozyczyc kazdego
dolara, ktory mamy w obiegu, gotowka lub kredytem.
Jezeli banki wytworza wystarczajaca ilosc sztucznych
pieniedzy to prosperujemy; jezeli nie to glodujemy.
Jestesmy kompletnie bez stalego monetarnego systemu.
Gdy ktos uchwyci obraz tragedii i absurdalnosc naszej
beznadziejnej sytuacji, jest to prawie niewiarygodne,
ale tak jest. Jest to najbardziej wazny problem,
inteligentna osoba powinna zbadac i zastanowic sie. To
jest tak bardzo wazne, gdyz nasza obecna cywilizacja
moze runac, o ile nie bedzie szeroko zrozumiane i
bardzo szybko znalezione lekarstwo."
- Robert H. Hemphill, (Credit Manager of Federal
Reserve Bank, Atlanta, Ga., USA
Sytuacja ekonomiczna w Polsce
Wedlug oficjalnych polskich statystyk na dzien 30
czerwca 2003, 29 powiatow ma ponad 30% stope
bezrobocia. Powiat Szturm - 36.3%, Gizycko - 36.5%,
Elk - 35.1%. Stopa bezrobocia pozostalych powiatow
oscyluje pomiedzy 20 i 30%. Tylko kilka powiatow ma
okolo 10% stope bezrobocia. Jezeli w chwili obecnej
sytuacje ta sie pogorszyla to mozna krotko okreslic -
jest bardzo zle i ruch niezadowolenia spolecznego
bedzie sie nasilac. Nadzieja na niewielka poprawe po
wejsciu do Unii jest mozliwa dopiero po przejsciu na
walute euro. Do czasu wymiany zlotowki na euro, Rzad
Polski i banki polskie sa praktycznie bezsilne gdyz
wartosc i ilosc zlotowek na polskim rynku jest
kontrolowana przez miedzynarodowych gieldziarzy.
Wiadomosc z 23 stycznia, 2004
http://www.money.pl/gospodarka/inflacjabezrobocie/wiadomosci/20040123/56100/
Stopa bezrobocia wzrosla w grudniu do 18,0 proc. z
17,6 proc. w listopadzie - podal w piatek Glówny Urzad
Statystyczny. Liczba bezrobotnych wyniosla w grudniu
2003 roku 3,176 mln osób, w porównaniu z 3,097 mln w
listopadzie.
Zle prawa rzadzace pienadzem zrodlem problemu
Przytocze fragmenty listu Christiana Andersa, autora
ksiazki "Der Rubel Muss Rollen" do kanclerza Niemiec
Schroedera:
http://hometown.aol.de/_ht_a/mcwakan77/Stories/schroeder.html
"...Czy moze mi pan powiedziec panie Schroeder kto
placi kazdego ranka 325,000 niezapracowanych euro na
konto pani Kladden? Skad sie wlasciwie te pieniadze
biora? Odpowiem. Skladany procent 320,000 euro jest
mozliwy tylko dzieki ciezkej pracy obywateli panstwa.
To jest takie glupie; pani Kladden kazdego dnia jest
bogatsza o 325,000 euro nim sie obudzi i pojdzie
wykapac do lazienki...W przyrodzie jest jeden przyklad
ciaglego rozrostu, panie Schroeder, to jest RAK, ktory
rosnie bez ograniczenia jak fening w moim
przykladzie...
Pana "doradcy" tlumacza, ze potrzebujemy wzrostu
produkcji, zeby stworzyc nowe miejsca pracy. ALE TO
JEST KLAMSTWO!!! Wie pan panie kanclerzu po co
potrzebujemy wzrostu? ZEBY ZAPLACIC PROCENT i SKLADANY
PROCENT!... PROCENT jest zrodlem wszystkiego zlego!
Procent skladany powoduje ze ekonomia musi wzrastac!
EKONOMIA MUSI OBSLUZYC PROCENT!...Ciagly wymagany
wzrost jest PRZESTEPSTWEM, panie Schroeder!.. Mozemy
bardzo dobrze zyc z ZEROWYM WZROSTEM...Upadek Rzymu
byl bezposrednim rezultatem braku zlota i srebra i
dodatkowo przez akumulujacy sie procent, ktory wywolal
ekonomiczna katastrofe. Nie uczy sie tego, oczywiscie
nasze dzieci.
... Potrzebujemy HUMANITARNYEGO systemu pieniezny! EURO
jest NIEHUMANITARNYM systemem pienieznym! Potrzebujemy
systemu pienieznego, ktory jest WOLNY OD PROCENTU i w
ktorym wartosc maleje i jest w taki sposob wprowadzana
do obiegu ...Wyzysk procentowy wzrasta nie liniowo,
tylko wykladniczo: 1.2.4.8.16.32.64.128 itd...
Ludzie nie sa wcale az tak chciwi pieniedzy jak sadza
...dzentelmeni bankow. Ludzie chca pracowac, i
dodatkowo miec wolny czas. Czy to jest zbyt duze
wymaganie?...
Z powazaniem,
Christian Anders
Narod polski doswiadczyl w przeszlosci skutkow zlego
prawa. Nieprecyzyjnie sformulowane szlacheckie
Liberum Veto wyrosle z prawa do jednomyslnosci z
koncem XVII wieku, przeszlo w liberum rampa, czyli w
dobrowolne spowodowanie faktu, ze obrady sejmu
konczyly sie niczym. Chaos spowodowany naduzyciem
Liberum Veta zniszczyl panstwowosc polska na okres 270
lat.
W Kazaniach Sejmowych, Kazanie Siodme z roku 1595 "O
Prawach Niesprawiedliwych abo o Piatej Chorobie
Rzeczypospolitej" ksiadz Piotr Skarga Poweski pisze:
"Zle prawo gorsze jest nizli tyran nasrozszy. Bo wzdy
tyran odmienic sie, abo namówic, abo umrzec moze, i
jego tyranstwo ustaje. Ale zle prawo zawzdy trwa,
zawzdy zabija i szkode czyni i na duszy, i na ciele.
Jest jako lew i bestyja nierozumna, która namówic sie
nie da, az ja zabic i umorzyc. Tak i zle prawo, które
szkody ludziom czyni miasto pomocy, dla której
wszytkie sie prawa stawia."
Ksiadz Piotr Skarga Poweski - najwybitniejszy
kaznodziejia i mówca okresu staropolskiego.
Proponowane rozwiazanie
Jedynym sensownym rozwiazaniem jest jak najszybsze
poinformowanie duzej rzeszy obywateli o przyczynach i
metodzie rozwiazania istniejacej sytuacji poprzez
Internet, artykuly w gazetach i broszury.
Informacja musi w logiczny sposob przekonac
przecietnego obywatela, ze istnieje realna, sprawdzona
droga - a nie teoretyczna mrzonka - do dobrobytu i zmniejszenia do 0% stopy bezrobocia w oparciu o neutralny pieniadz.
Sukces jest scisle uzalezniony od szeroko pojetego
zaufania duzej liczby osob do celowosci i skutecznosci
rozwiazania.
Pierwszy krok to zalozenie "Towarzystwa Neutralnego
Pieniadza" i opracowanie broszury informacyjnej.
Osoby ktore przeczytaly ten tekst i "Pozytywna role
pieniadza w dziejach ludzkosci" czesc 1 i 2 oraz w
pelni zrozumialy powage problemu, proszone sa o
mozliwie jak najszybsze przekazanie tej informacji
dalej. Prosze kopiowac i drukowac zamieszczone przeze
mnie teksty. W przypadku niejasnosci, prosze wyslac
e-mail: sszopa@yahoo.com
Z powazaniem,
Stanisław Szopa
(marzec 2004)